Sta je weleens snel op uit bed of van de bank, en voel je dan kort duizeligheid of zwarte vlekken voor je ogen? Dat is een veelvoorkomend verschijnsel en meestal onschuldig. In dit artikel lees je wat er precies gebeurt en wanneer je alert moet zijn.
Wat gebeurt er als je snel opstaat?
Als je plots opstaat, zakt het bloed tijdelijk weg uit je hoofd door de zwaartekracht. Je bloeddruk daalt even, en je hersenen krijgen kort iets minder zuurstof. Dit kan leiden tot duizeligheid, zwart voor je ogen zien of een licht gevoel in je hoofd.
Dit verschijnsel wordt orthostatische hypotensie genoemd.
Volgens Gezondheidsnet komt dit doordat je lichaam even tijd nodig heeft om de bloeddruk aan te passen aan de nieuwe houding.
Wat zijn de symptomen?
- Licht gevoel in je hoofd
- Zwarte vlekken voor je ogen
- Duizeligheid of evenwichtsverlies
- In sommige gevallen: flauwvallen
Deze klachten duren meestal maar een paar seconden.
Wat zijn de oorzaken?
- Te snel opstaan uit liggende of zittende houding
- Uitdroging of te weinig drinken
- Lage bloeddruk van nature
- Medicatie zoals plaspillen of bloeddrukverlagers
- Lang stilzitten of liggen (bijvoorbeeld bij ziekte)
Wanneer moet je opletten?
In de meeste gevallen is het onschuldig. Maar neem contact op met je huisarts als:
- De duizeligheid lang aanhoudt
- Je vaak flauwvalt
- Je ook last hebt van hartkloppingen, pijn op de borst of kortademigheid
- Je ouder bent of meerdere medicijnen gebruikt
Wat kun je zelf doen?
- Sta rustig op, eerst even zitten voor je uit bed komt
- Drink voldoende water, zeker bij warm weer
- Eet regelmatig om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden
- Draag steunkousen als je snel last hebt van lage bloeddruk (in overleg met arts)
Conclusie: waarom word je duizelig als je opstaat?
Duizeligheid bij opstaan ontstaat doordat je bloeddruk tijdelijk daalt, waardoor je hersenen even minder zuurstof krijgen. Meestal is het onschuldig en snel voorbij. Rustig opstaan en voldoende drinken helpen om klachten te voorkomen. Bij aanhoudende klachten is het verstandig om je huisarts te raadplegen.
