Cafeïne is een van de meest gebruikte stimulerende stoffen ter wereld. Je vindt het in koffie, thee, energiedrankjes, cola en zelfs chocolade. Maar wat doet cafeïne eigenlijk met je lichaam? In dit artikel lees je hoe het werkt, wat de effecten zijn en waar je op moet letten.
Wat is cafeïne?
Cafeïne is een natuurlijke stof die voorkomt in de bladeren, zaden en vruchten van sommige planten, zoals de koffieplant, cacaoboon en theeblad. Het werkt als een stimulerend middel voor het centrale zenuwstelsel.
Volgens het Voedingscentrum merk je de effecten van cafeïne meestal binnen 30 tot 60 minuten na inname, en deze kunnen enkele uren aanhouden.
Wat doet cafeïne met je lichaam?
1. Stimuleert je hersenen
Cafeïne blokkeert de werking van adenosine, een stof die slaperigheid veroorzaakt. Daardoor voel je je alerter, wakkerder en minder vermoeid.
2. Verhoogt de hartslag en bloeddruk
Cafeïne stimuleert het centrale zenuwstelsel, waardoor je hartslag tijdelijk versnelt en je bloeddruk kan stijgen.
3. Verbetert tijdelijk je concentratie en stemming
Een matige dosis cafeïne kan je focus, reactietijd en humeur verbeteren, vooral bij vermoeidheid.
4. Beïnvloedt je spijsvertering
Cafeïne kan de maagzuurproductie verhogen, wat bij gevoelige mensen leidt tot maagklachten. Het heeft ook een licht vochtafdrijvend effect.
5. Verstoort je slaap
Cafeïne kan tot 6 uur (of langer) actief blijven in je lichaam. Laat op de dag cafeïne drinken kan je slaapritme verstoren.
(Bron: EFSA – European Food Safety Authority)
Hoeveel cafeïne is veilig?
Volgens het Voedingscentrum is een inname van maximaal 400 mg per dag veilig voor volwassenen. Dat komt overeen met ongeveer:
- 4 kopjes koffie van 125 ml
- 6 koppen zwarte thee
- 2 energiedrankjes
Voor kinderen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, gelden lagere grenzen.
Wat zijn de risico’s bij teveel cafeïne?
- Rusteloosheid of nervositeit
- Slapeloosheid
- Hartkloppingen
- Maagklachten
- Trillen of hoofdpijn bij afbouw (ontwenningsverschijnselen)
Langdurige overconsumptie kan leiden tot afhankelijkheid en een verstoorde nachtrust.
Conclusie: wat doet cafeïne met je lichaam?
Cafeïne zorgt voor een tijdelijk gevoel van alertheid, meer energie en betere concentratie. Maar het kan ook je hartslag verhogen, je slaap verstoren en bij overmatige inname tot klachten leiden. Matig gebruik — tot ongeveer 400 mg per dag — is voor de meeste mensen veilig.