Meditatie en mindfulness worden vaak in één adem genoemd, maar het zijn geen synoniemen. Ze hebben veel raakvlakken, maar verschillen in doel, toepassing en vorm. In dit artikel lees je wat beide inhouden, wat ze gemeen hebben en hoe je ze in je dagelijks leven kunt toepassen.
Wat is mindfulness?
Mindfulness betekent: met aandacht aanwezig zijn in het hier en nu, zonder te oordelen. Het is een manier van leven waarbij je bewust bent van wat je voelt, denkt en doet – op het moment zelf.
- Ontstaan uit boeddhistische tradities, maar in westerse psychologie ingezet als aandachtstraining
- Gericht op dagelijkse situaties: eten, wandelen, praten, werken
- Toepasbaar op elk moment van de dag
Mindfulness helpt om stress te verminderen, beter om te gaan met emoties en meer rust te ervaren.
Wat is meditatie?
Meditatie is een oefening of techniek waarbij je je aandacht bewust richt, vaak op je ademhaling, een mantra of je lichaam. Het doel is meestal innerlijke rust, concentratie of zelfinzicht.
- Een vorm van mentale training
- Kan onderdeel zijn van mindfulness, maar ook los daarvan bestaan
- Veel verschillende vormen, zoals ademmeditatie, visualisatie, mantra’s of stilte
Volgens het Trimbos-instituut is meditatie een bewezen techniek om spanning te verlagen en het brein beter te laten omgaan met stressvolle prikkels.
Samengevat: de verschillen
| Kenmerk | Mindfulness | Meditatie |
|---|---|---|
| Wat is het? | Leefstijl of aandachtshouding | Oefentechniek voor aandacht en rust |
| Wanneer? | Op elk moment, in dagelijkse handelingen | Tijdens geplande momenten, vaak zittend |
| Doel | Bewust aanwezig zijn in het moment | Diepere concentratie of ontspanning |
| Vorm | Informeel, flexibel | Gestructureerd, met specifieke technieken |
| Voorbeelden | Mindful eten, wandelen, luisteren | Ademhalingsoefening, bodyscan, mantra |
Veelgestelde vragen
Is mindfulness altijd meditatie?
Nee. Mindfulness kun je beoefenen zonder te mediteren, bijvoorbeeld door aandachtig te eten of wandelen. Wel kan meditatie helpen om mindfulness te versterken.
Welke moet ik kiezen als ik wil ontspannen?
Beide zijn geschikt. Als je snel rust wilt, kun je beginnen met korte ademmeditaties. Voor structurele verandering in je aandacht en stressniveau is mindfulness als leefstijl waardevol.
Hoe begin ik ermee?
Probeer een eenvoudige ademhalingsoefening van 5 minuten (meditatie), of oefen met bewust aandachtig tandenpoetsen (mindfulness). Er zijn ook veel apps zoals Headspace, VGZ Mindfulness Coach of Calm.
Conclusie: wat is het verschil tussen meditatie en mindfulness?
Mindfulness is een manier van leven waarin je met aandacht en zonder oordeel in het moment aanwezig bent. Meditatie is een oefening die helpt die aandacht te trainen. Mindfulness kan zonder meditatie, maar meditatie is vaak een krachtig hulpmiddel om mindfulness te verdiepen. Beide bieden rust, helderheid en meer grip op je gedachten.